Kiedy klient „nie wie co czuje”

• I widzisz, taką sytuację miałem z moją matką w ostatni weekend.
• Co czujesz jak to mi teraz opowiadasz?
• Nie wiem…
• A coś teraz czujesz w ciele?
• Nie wiem…
• Wiesz, bo opowiadasz mi o spotkaniu z matką w ostatnią niedzielę, to ciekawa jestem czy wywołuje to jakieś Twoje uczucia.
• No… nie wiem…

I tak dalej, i tak wielokrotnie podczas sesji! Tutaj nietrudno jako terapeuta dotknąć kresu swoich kompetencji i bezradności. Jednak to „nie wiem” tak naprawdę może być początkiem przynajmniej kilku rozmów poszerzających świadomość klienta. Co robić w takim razie? Rozważmy kilka możliwości 🙂

Odsłona pierwsza

• I widzisz, taką sytuację miałem z moją matką w ostatni weekend.
• Co czujesz jak mi to teraz opowiadasz?
• Nie wiem…
• A coś teraz czujesz w ciele?
• Nie wiem…
• Wiesz, bo opowiadasz mi o spotkaniu z matką w ostatnią niedzielę, to ciekawa jestem czy wywołuje to jakieś Twoje uczucia.
• No… nie wiem…
• Jak mówisz „nie wiem” to to znaczy, że coś jest tylko nie umiesz rozpoznać co to? Czy nic nie ma, nie masz z niczym kontaktu?
• Nie, no, jest i to dużo. I to wszystko się tam kłębi i miesza, i już nie wiem co czuję.
• To jakbyśmy wzięli taki podstawowy podział uczuć w psychologii: że są uczucia z obszaru złości, radości, lęku i smutku. To to, co się kłębi, bliżej którego uczucia jest?
• Złość na pewno, ale tam coś jeszcze jest…
• Może teraz twoje ciało coś Ci podpowiada? Popatrz na doznania z ciała, o czym one mówią?
• Brzuch mam ściśnięty i serce mi wali… i jeszcze w gardle mam sucho…
• To o jakiej emocji mówi teraz Ci twoje ciało?
• Takie objawy to mam jak się boję…
• Strach, lęk…
• Tak, zły jestem na nią, ale też się boję zareagować, odmówić jej…

Odsłona druga

• I widzisz, taką sytuację miałem z moją matką w ostatni weekend.
• Co czujesz jak mi to teraz opowiadasz?
• Nie wiem…
• A coś teraz czujesz w ciele?
• Nie wiem…
• Wiesz, bo opowiadasz mi o spotkaniu z matką w ostatnią niedzielę, to ciekawa jestem czy wywołuje to jakieś Twoje uczucia.
• No… nie wiem…
• Jak mówisz „nie wiem” to to znaczy, że coś jest tylko nie umiesz rozpoznać co to? Czy nic nie ma, nie masz z niczym kontaktu?
• Nic nie ma.
• To sprawdź, czy to co powiem pasuje do Ciebie. Kiedy opowiadasz o spotkaniu z matką nic nie czujesz, jesteś odcięty od kontaktu ze swoimi uczuciami.
• Tak, tak jest.
• A czy rozpoznajesz coś teraz w swoim ciele, czy masz jakieś doznania?
• Nie, nic nie ma.
• Kiedy rozmawiamy teraz o Twojej matce jesteś odłączony od emocji i Twoje ciało jest jakby zamrożone, nic nie czuje.
• Tak właśnie jest… i często tak mam…
• Czy wiesz jak to robisz, że odłączasz się od uczuć i ciała?
• No, nie wiem, tak to się po prostu dzieje.
• A ciekawy byś był żeby poszukać teraz uczuć?
• Pewnie. A co, masz sposób?
• Mam propozycję.
• To dawaj! Ha, ha, ha…
• Wyobraź sobie, że Twój przyjaciel ma taką sytuację ze swoją matka, jak Ty w ostatnią niedzielę, a Ty akurat obserwujesz to zdarzenie…
• Dobrze, poczekaj… no… mam to!
• Co czujesz teraz jak to widzisz?
• No, rzucił bym czymś w tę kobietę!
• Jakie to uczucie?
• Wściekły jestem!
• Po czym w ciele rozpoznajesz, że to wściekłość?
• Krew mi napłynęła do twarzy, gorąco mi i aż mi ręce chodzą.
• To taka w ciele jest Twoja wściekłość.
• Oj, tak!
• Czy coś takiego czułeś kiedykolwiek przy swojej matce?
• Czułem, ale to było dawno… wiesz, to było w podstawówce i dobrze pamiętam jej reakcje…
• Opowiesz mi?
• To trudne wspomnienie…
• Wierzę…
• To było pod koniec piątej klasy, pamiętam, bo wtedy ojciec nas zostawił…

Odsłona trzecia

• I widzisz, taką sytuację miałem z moją matką w ostatni weekend.
• Co czujesz jak mi to teraz opowiadasz?
• Nie wiem…
• A coś teraz czujesz w ciele?
• Nie wiem…
• Wiesz, bo opowiadasz mi o spotkaniu z matką w ostatnią niedzielę, to ciekawa jestem czy wywołuje to jakieś Twoje uczucia.
• No… nie wiem…
• Jak mówisz „nie wiem” to to znaczy, że coś jest tylko nie umiesz rozpoznać co to? Czy nic nie ma, nie masz z niczym kontaktu?
• Nic nie ma.
• To sprawdź, czy to co powiem pasuje do Ciebie. Kiedy opowiadasz o spotkaniu z matką nic nie czujesz, jesteś odcięty od kontaktu ze swoimi uczuciami.
• Tak, tak jest.
• A czy rozpoznajesz coś teraz w swoim ciele, czy masz jakieś doznania?
• Nie, nic nie ma.
• Kiedy rozmawiamy teraz o Twojej matce jesteś odłączony od emocji i Twoje ciało jest jakby zamrożone, nic nie czuje.
• Tak właśnie jest… i często tak mam…
• Czy wiesz jak to robisz, że odłączasz się od uczuć i ciała?
• Nie wiem, tak się po prostu dzieje.
• A pamiętasz siebie „podłączonego”, tzn taki czas, kiedy miałeś kontakt z uczuciami, byłeś spontaniczny, Twoje ciało dawało Ci informacje to tym co się dzieje?
• Nie, chyba zawsze byłem taki „zamrożony”.
• „Zawsze” to znaczy, że jak byłeś w przedszkolu, to już tak było?
• A, nie, w przedszkolu to nie! Wiesz, ja byłem takim żywym dzieckiem, wszystko mnie ciekawiło.
• To kiedy to straciłeś?
• W podstawówce, na początku to jeszcze było dobrze, a potem… w 5 klasie to ojciec nas zostawił. Wiesz, on właściwie to i tak się nami nie interesował, ale jak nas zostawił to mama się załamała i ja zostałem z nią sam… to chyba wtedy wszystko się zatrzymało…

Odsłona czwarta

• I widzisz, taką sytuację miałem z moją matką w ostatni weekend.
• Co czujesz jak mi to teraz opowiadasz?
• Nie wiem…
• A coś teraz czujesz w ciele?
• Nie wiem…
• Wiesz, bo opowiadasz mi o spotkaniu z matką w ostatnią niedzielę, to ciekawa jestem czy wywołuje to jakieś Twoje uczucia.
• No… nie wiem…
• Jak mówisz „nie wiem” to to znaczy, że coś jest tylko nie umiesz rozpoznać co to? Czy nic nie ma, nie masz z niczym kontaktu?
• Nic nie ma.
• To sprawdź, czy to co powiem pasuje do Ciebie. Kiedy opowiadasz o spotkaniu z matką nic nie czujesz, jesteś odcięty od kontaktu ze swoimi uczuciami.
• Tak, tak jest.
• A czy rozpoznajesz coś teraz w swoim ciele, czy masz jakieś doznania?
• Nie, nic nie ma.
• Kiedy rozmawiamy teraz o Twojej matce jesteś odłączony od emocji i Twoje ciało jest jakby zamrożone, nic nie czuje.
• Tak właśnie jest… i często tak mam…
• Czy wiesz jak to robisz, że odłączasz się od uczuć i ciała?
• Nie wiem, tak się po prostu dzieje.
• Czasem coś jest w nas tak mocne, że obawiamy się tego. Wtedy takie odłączenie jest pomocne. Myślisz, że Twoje odłączenie w czymś Ci pomaga?
• O tak! Przecież z moją matka to nikt by nie wytrzymał. Wiesz, ona nie ma nawet znajomych, nie mówiąc już o przyjaciołach. Jak ojciec nas zostawił to zostałem jej tylko ja…
• Duża odpowiedzialność spadła na małego chłopca…
• Tak i ta jej ciągła depresja!
• Czy ten mały chłopiec miałby coś do powiedzenia o sobie do „tej jej depresji”?
• No, że wynocha! Wkurzasz mnie!
• A do mamy coś by powiedział?
• Brakuje mi Ciebie…
• To jakieś uczucie?
• Smutno mi teraz….

Odpowiedź „nie wiem” jest cudowną możliwością do poszerzania świadomości. To taka sama odpowiedź jak każda inna. Terapeuta musi pamiętać, że ważne jest rozpoznawanie uczuć i jeśli klient nie wie co czuje, to jesteśmy zobowiązani żeby pomóc mu tego poszukać. Nie należy rezygnować z tematu, z figury, tylko dlatego, że klient mówi „nie wiem”. Po prostu „nie wiem” staje się nową figurą, która domaga się domknięcia :).